Eventos TIC da semana que ven en Galicia

Posted by javi vazquez on December 12, 2006

Ultimamente case tódalas semanas son “festa” en Galicia, no referido ó mundo das TIC.

Tralo anuncio do PEGSI, a asamblea da Plataforma Tecnolóxica TIC e a mesa de validación do propio PEGSI, a semana que ven terá tamén alo menos dous importantes eventos relacionados coa Sociedade da Información e o Software Libre.

Por un lado, o luns preséntase no CESGA O software Libre nas entidades de Galiza, informe no que se recolle o estado actual do Software Libre nas PEME, empresas informáticas, administracións locais e centros de ensino non universitario. Participan na presentación:

  • Antonio Pérez Casas, asesor para a sociedade da información do conselleiro de Innovación e Industria.
  • Javier García Tobío, director do CESGA.
  • Salustiano Mato, director xeral de Investigación e Desenvolvemento.

O martes, 19 de decembro, preséntase no Pazo de Congresos de Santiago de Compostela o Plan Galego de I+D+i 2006-2010.

Lamentablemente, non poderei estar no primeiro, ó ter o mesmo día a asamblea xeral en Igalia, pero si no segundo.

Nós temos un proxecto de I+D+i aprobado para 2006-2007 e subvencionado ó 50%, dentro do propio Plan, chámase GNOME Handhelds.

PEGSI: O futuro da Sociedade da Información en Galicia

Posted by javi vazquez on November 30, 2006

Baixo o que podería parecer o nome doutro refrixerio de cola, agóchase a iniciativa máis relevante do novo Goberno Galego con respecto ó desenvolvemento da Sociedade da Información no País: Plano Estratéxico Galego da Sociedade da Información (PEGSI).

O 15 de novembro presentouse ante os medios de comunicación, nun acto a que tiven a sorte de asistir como invitado xusto antes de marchar cara a Extremadura, o avance do PEGSI.

No acto presentábase a web do proxecto, co diagnóstico e os comentarios xerais sobre a situación da Sociedade da Información en Galicia, cuns indicadores que mostran a situación de vagón de cola no que estamos en España e Europa. Partimos dunha situación de clara desventaxa e, polo tanto, temos que ir máis rápido que os demáis para pornos a súa altura.

Con respecto ó sector TIC, chamoume a atención que o 80% do negocio das empresas TIC galegas dase no propio País, sendo case o 50% proporcionado pola propia Xunta. É dicir, somos un mercado de autoconsumo liderado pola Administración Pública.

Onte, 29 de novembro, participei como secretario de EGANET nunha mesa de validación da versión preliminar do PEGSI, a referida ó mercado TIC. Había xente de tódalas Universidades, asociacións de enxeñeiros en informática e telecomunicacións, asociacións de empresas (AETIC, EGANET, INEO, Agestic), e outras empresas relevantes como Microsoft, Telefónica, Tecnocom (antes Softgal), Coremain ou Soluziona (Indra).

En xeral, o PEGSI marca uns obxectivos ambiciosos, con indicadores relativos ó desenvolvemento do mercado empresarial TIC coma:

  • Porcentaxe do mercado TIC do Estado correspondente a Galicia, o cal pasaría do 2,3% actual a un 6% no escenario optimista de 2010.
  • Peso do sector TIC no PIB galego, o cal dobraríase en 4 anos, dende o 3,4% actual o 7% en 2010.
  • etc.

Ademáis, o Software Libre é unha ferramenta importante no Plan, sobre no tocante a interoperabilidade, difusión da sociedade da información, plataformas tecnolóxicas e desenvolvemento do sector TIC.

Aínda que o comentario xeral foi de aplaudir a iniciativa e o traballo destes oitos meses, dende a empresa privada acolleuse con recelo, tanto a ambición dos obxectivos como a aposta polo Software Libre como ferramenta. O feito de que o representante de Microsoft fora o primeiro en intervir, por mera coincidencia, acendeu o debate Software Libre versus software privativo.

Sen entrar en agrias polémicas coa maioría das empresas TIC galegas, con modelos de negocio absolutamente respetables e, nalgún caso moi particular, incluso reseñables sendo de software privativo, a miña intervención insistou en que a Administración non pode ser neutral ante o desenvolvemento da Sociedade da Información, igual que non é ante a discriminación da muller no ámbito laboral ou ante o desenvolvemento sostíbel.

A Xunta debe tomar partido, porque non facelo implica condenar o futuro da nosa cidadanía. Por elo, aplaudín a o PEGSI, aínda que na miña opinión debería ter unha aposta incluso maior polo Software Libre, promovendo un modelo de sociedade contruída en torno ó coñecemento libre, e que basee o seu avance na innovación partindo da colaboración, copiando o exitoso modelo das comunidades de Software Libre.

Como punto moi positivo a ter en conta, o PEGSI é unha iniciativa non só da Dirección Xeral de Promoción Industrial e Sociedade da Información (Consellería de Industria), senón tamén doutras consellerías coma Traballo ou Presidencia, as cales estaban tamén presentes nas mesas de validación.

Por fin algo se está a mover en Galicia, e non podemos senón estar alegres e ilusionados. Eso si, o papel o aguanta todo, pero seremos nós (os galegos) os únicos responsables de traballar para cumplir cos obxectivos.

Sociedad Digital en Extremadura

Posted by javi vazquez on November 21, 2006

Aprovechando la charla en la Universidad de Extremadura a la que fui invitado la semana pasada, decidí adelantar el viaje para dedicar el día previo a visitar las diferentes instalaciones, personas y proyectos que conforman la apuesta de la Junta de Extremadura por la Sociedad de la Información y el Conocimiento, bajo el paragüas de la marca gnuLinex.

Como la gente extremeña es muy maja, nos organizaron un tour y en unas horas pudimos ver, tocar y sentir la globalidad de un proyecto que engloba a todos los estamentos de la sociedad extremeña.

Tanto Miguel Gómez, coordinador del proyecto de Igalia en el Ayuntamiento de A Coruña, como yo mismo, quedamos impresionados por el avance de la apuesta extremeña por situar a su gente dentro de la Sociedad Digital.

  • Enorme envidia sentimos al visitar y comprobar in-situ las aulas de los centros de secundario, con su ratio de 2 ordenadores por alumno y el software para gestionar las aulas, a años luz de nuestra realidad cercana…
  • Tuvimos ganas de tener hijos en Extremadura cuando José Luis Redrejo nos explicó gnuLinex educación para primaria. Logos, iconos y aplicaciones educativas por los que cualquier profesor se vería doblemente motivado a enseñar…
  • Quisimos llevarnos a nuestros abuelos a los Nuevos Centros de Conocimiento para alfabetizarlos digitalmente, o ser los padres que van con sus hijos a aprender a usar un ordenador…
  • Deseos de refundar Igalia en Vivernet sentimos al visitar Fundecyt, para ser asesorados por el equipo de técnicos que comparte espacio físico con la gente de Linex Empresa…

Sólo podemos tener palabras de agradecimiento para Paco Huertas, Palomo, Jesús Rodríguez, César Gómez, Carolina Romero y todas las demás personas que nos atendieron en un par de días intensos, los cuales pasamos con ojos y oídos muy atentos a cada detalle.

Galicia y Extremadura son lugares parecidos: gran dispersión poblacional, emigración de talento, tradición de probreza… pero en esto de la Revolución Digital, los gallegos tenemos muchos que aprender de nuestros amigos extremeños, nos llevan mucha ventaja, sobre todo en el convencimiento de cuál es el camino a seguir.

En fin, mucha envidia sana y ganas de diseminar todo lo aprendido para que podamos imitar todo lo bueno de un proyecto real de Sociedad Digital, utilizando el Software Libre como herramienta fundamental.

I Jornada de Software Libre EGANET

Posted by javi vazquez on October 16, 2006

La asociación de empresas TIC de la que soy secretario, EGANET, organiza las I Xornadas de Software Libre EGANET para empresas TIC.

El evento tiene como objetivo servir de introducción a los aspectos más relevantes del Software Libre a los profesionales de las empresas TIC gallegas, principalmente para los 35 socios de EGANET, pero también abierta a la presencia de cualquier otro interesado hasta completar el aforo.

Se celebrarán el jueves 19 y viernes 20 de octubre en la Asociación de Empresarios del Polígono del Tambre, en Santiago de Compostela.

El jueves será dedicado a una mesa redonda de expertos que responderán a preguntas prefijadas, con un espacio para preguntas abiertas y debate final. La entrada será previa inscripción y hasta completar el aforo. El viernes 20 se celebrará un taller de instalación y administración de GNU/Linux, esta vez exclusivo para socios.

En la mesa del jueves contaremos con la presencia de personajes tan conocidos del mundo del Software Libre como Juantomás García de Hispalinux, Álvaro del Castillo (acs) de la URJC, Pere Martínez de Novell y Antonio Pérez Casas de la Dirección Xeral de Sociedade de Información de la Xunta de Galicia.

La inscripción puede realizarse a través de la web de EGANET, a través del preceptivo formulario.

Creo que por la experiencia y valía de los invitados, la jornada cumplirá sobradamente con su objetivo, acercar el Software Libre a la empresa TIC gallega.

Xestión de desastres con SwL

Posted by javi vazquez on October 02, 2006

Por mor dos varios desastres que sofremos ultimamente na Galiza, como o tema do Prestige  [gl.wikipedia.org] ou a praga de incendios deste verán, estiven botándolle un ollo a un proxecto de software libre para a xestión de desastres: Sahana [sahana.lk, English].

É interesante revisa-las referencias en canto a instalacións do software, é dicir, en que desastres foi utilizado [sahana.lk, English], e tamén os recoñecementos que acadou a nivel internacional.

Ademáis de selo proxecto Sourceforge do mes en xuño [sourceforge.net, English],  tamén foi citado como proxecto a ser tido en conta nun artigo da revista LinuxWorld [linuxworld.com, English] no que se listan as 10 empresas ou proxectos de software libre a ter en conta.

Sería interesante que as organizacións de voluntarios e ONGs que participaron na limpeza dos petroleados do Prestige ou no repoboamento de árbores tralos incendios, puideran ter acceso en galego a unha ferramenta como Sahana, mellorando así a súa xestión da axuda no desastre.

La Junta de Extremadura migrará *TODO* a Software Libre

Posted by javi vazquez on July 26, 2006

A través de Hispalinux, me ha llegado la noticia siguiente:

El Consejo de Gobierno de la Junta de Extremadura ha aprobado que la información electrónica generada y de intercambio en los distintos órganos que estructuran la Junta de Extremadura utilizarán obligatoriamente formatos estándar:

* Formato de Documento Abierto para Aplicaciones Ofimáticas (OASIS Open
Document Format, sobre la norma ISO/IEC DIS 26300), para información en
elaboración y proceso administrativo.

* Formato de Documento de Intercambio PDF/A (Portable Document Format ISO
19005-1:2005), para información que se desea garantizar su inalterabilidad de
visualización.

Con este importante acuerdo, la Junta de Extremadura es la primera
Administración que adopta unos estándares, que todos los organismos
internacionales relacionados con el mundo de la TIC's coinciden en calificar,
como el más importante paso dado para favorecer la innovación tecnológica,
reducir la dependencia de usuarios, empresas y Administraciones Públicas
respecto a aplicaciones propietarias no compatibles, e incrementar la
interoperabilidad entre sistemas y aplicaciones a nivel global.

Del mismo modo se ha aprobado que de manera inmediata, las herramientas
informáticas de productividad personal para todos los empleados públicos de la
Junta de Extremadura serán las implementaciones ofimáticas libres que soporten
obligatoriamente en modo nativo los estándares establecidos.

Igualmente se establece como sistema operativo de uso obligatorio en los
puestos de trabajo de los empleados públicos de la Junta de Extremadura,
gnuLinEx, proponiéndose su implantación paulatina sobre los mencionados
puestos de trabajo de todos los órganos administrativos que estructuran la
Junta de Extremadura.

El plazo máximo para materializar esta iniciativa se establece en un año a
contar a partir de la aprobación del presente acuerdo. Tras la finalización
del mencionado periodo, todos los puestos de trabajo informáticos de los
empleados públicos de la Junta de Extremadura deberán trabajar bajo sistema
operativo gnuLinEx, y los programas adicionales instalados deberán provenir de
software de fuentes abiertas(open source) o poseer algún tipo de licencia libre.

Califico como absolutamente lógico y razonable, en mi modesta opinión, el adoptar formatos libres, estándares y abiertos para el intercambio de documentos, sin obligar a la ciudadanía a comprar (o piratear) software para acceder a la información gestionada por la Administración. Es, simple y llanamente, aplicar el sentido común.

Califico como muy coherente el migrar todos los puestos a gnuLinex (Debian) con herramientas de productividad con licencia libre. Sin embargo, un año es un plazo que puede ser corto, debido a la terrible e insana dependencia de cualquier organismo, público o no, de ciertas herramientas de productividad privativas.

Tarde o temprano, este movimiento de la Junta de Extremadura será imitado por otras Administraciones, al igual que lo fue la utilización de software libre para luchar contra la brecha digital.

Criterios de migración a GNU/Linux

Posted by javi vazquez on May 26, 2006

Hoy mismo he estado leyendo un interesante artículo de Daniel Reina [pdf, 1MB], publicado en la revista de la Universitat Oberta de Catalunya (UOC), sobre los criterios de migración a GNU/Linux en la administración local de la Unión Europea, particularizando los casos antagónicos de Munich y Newham.

De este artículo, con extraordinarias referencias bibliográficas, me gustaría rescatar los cuatro criterios básicos de migración, o los cuatro motivos de mayor peso para que la Administración Pública considere la implantación de software libre. Son los siguientes:

  • Independencia. Depender de un solo proveedor de software privativo implica estar sujeto a su política estratégica y comercial en cuanto a precios, actualizaciones o condiciones de soporte. En una situación de cuasi-monopolio, la dependencia es incluso mayor y la capacidad o poder de negociación de la administración es mínimo. El software libre, al ser de libre acceso, elimina esta dependencia permitiendo la entrada de nuevos competidores.
  • Coste. Es un factor diferencial debido al elevado coste inicial y de actualización de soluciones privativas licenciadas, en muchos casos incluso cuando se trata de verdaderas commodities, como el sistema operativo o las aplicaciones básicas de ofimática. El software libre elimina el coste inicial y de actualización ligado a la licencia por uso.
  • Seguridad. El software privativo descansa su seguridad en la ocultación, lo cual limita o elimina la posibilidad de auditoría por parte del cliente ante posible código maligno oculto. El software libre basa su seguridad en la transparencia, la posibilidad del examen público de funcionalidades y código, lo cual garantiza la confiabilidad en el sofware.
  • Transparencia. La información en poder de la administración ha de ser pública y transparente, lo cual no se cumple cuando se encripta con algoritmos y métodos propietarios y cerrados. Aún más, los medios para acceder a esa información deben ser accesibles y transparentes para los ciudadanos. Esto no es posible utilizando software propietario y sí es factible usando software libre. Un ejemplo obvio es la utilización de Microsof Word para almacenar un documento, estando la información codificada en base a un método cerrado y propiedad exclusiva del proveedor; frente a almacenar el mismo documento utilizando OpenOffice, siendo almacenado en un formato abierto y estándar ISO como OpenDocument.

En cuanto a la sociedad de la información, muchos ciudadanos se dan cuenta de los problemas de usar software propietario cada día, cuando se ven obligados a comprar o piratear herramientas de ciertos proveedores, tan sólo para poder acceder a sus propios datos o comunicarse con la Administración. En muchos casos, no saben que existen otras alternativas…
En cuanto a la sociedad del conocimiento, un modelo que descansa en la ocultación del conocimiento y la reinvención de la rueda, el del software propietario, no puede competir, bajo ningún concepto, con otro basado en la compatición del conocimiento, la colaboración y la innovación en base a lo existente. El software libre es el módelo válido para contruír una sociedad libre, sustentanda en la compartición de conocimiento y libre acceso a la información.

Lo importante del concepto de software libre nunca ha sido el software, sino la libertad sobre él y todo lo que ello implica.

Software libre e Universidade

Posted by javi vazquez on May 25, 2006

Co motivo do Día de Internet e Día das Letras Galegas, ambos o pasado mércores 17 de maio, celebrouse o martes anterior a Xornada de Software Libre no día de Internet, con diversas presentacións e mesas redondas sobor de software libre e universidade.

Na mesma, celebrada na Facultade de Informática da Coruña, participaron as 3 universidades galegas, no que foi a primeira dunha xeira de xornadas a institucionalizar, coa celebración os dous anos seguintes nas outras dúas.

Durante a mesa redonda onde estaban presentes as 3 universidades, Coruña, Santiago e Vigo, falaron das súas experiencias ou iniciativas referidas ó software libre.

A Universidade da Coruña (UDC), explicou polo miúdo as estratexias e accións futuras contidas no Libro Blanco polo Software Libre na UDC. A Universidade de Santiago (USC), expuso o seu plan estratéxico para as TIC, tocando ó relevante ó software libre, tanto para a propia universidade como no referido á difusión da tecnoloxía cara a sociedade e a empresa. A Universidade de Vigo, pola súa banda, explicou algún dos proxectos nos que utilizan software libre, principalmente en e-learning e videoconferencia.

O interesante, realmente, foi á referencia ó convenio firmado entre a UDC e a USC, as cales crearon un consorcio para compartir aplicacións, cunha filosofía basado no desenvolvemento de software libre, o cal facilitará a adhesión ó mesmo de novas universidades.

Unha das primeiras aplicacións a compartir podería ser a que está a ser desenvolvida pola USC en colaboración con nós, Igalia. Isto é, e-Sicus, aplicación de xestión presupuestaria na que seguiremos a traballar os próximos 12 meses. Se todo vai ben e a relación vía consorcio entre as dúas universidades da os seus froitos, e-Sicus podería converterse na primeira aplicación libre e publicada para xestión económica no ámbito universitario.

Na miña opinión, en 6-12 meses esta idea tornarase realidade, a ver se non me trabuco… 🙂

Presentación de mancomun.org

Posted by javi vazquez on May 12, 2006

O pasado mércores 10 de maio presentouse en Santiago, no edificio da Xunta en San Caetano, a iniciativa galega polo software libre: mancomun.org

Os responsables de apresentala foron Fernando Blanco, Conselleiro de Industria, e Elena Veiguela, Directora Xeral de Promoción Industrial e da Sociedade da Información. A presencia do Conselleiro, dalgunha forma, mostra o compromiso da Consellería coa promoción do software libre como ferramenta fundamental no avance da sociedade da información en Galicia.

O acto do mércores, non foi máis (nin menos) que o lanzamento público de varias iniciativas nas que levan traballando dende fai meses, tanto Elena como os seus colaboradores, xente do CESGA e das Universidades de Santiago e Coruña principalmente. A presentación sirve de inicio, de comezo oficial dun obxectivo moi lonxano e complicado de acadar: pecha-la fenda dixital co primeiro mundo.

Persoalmente, aínda que non son moi amigo dos actos publicitarios, gustoume a presentación. Encontrei moita xente coñecida e, para moitas das persoas do “raquítico” mundo TIC galego, este lanzamento é unha chamada de atención sobor dunha realidad que deixa así de ser axena. Moita xente abrirá os ollos á existencia dun movemento social polo coñecemento libre ligado a tecnoloxía (o software libre), ben cheo de oportunidades para a nosa sociedade e a nosa industria.

Agora “somentes” temos que difundi-lo coñecemento, primero para incrementa-la consciencia (awareness) da xente sobre a existencia do software libre, despois para facelos partícipes, sempre en prol do seu propio beneficio. Hai moito camiño por andar.

Se a vontade política para seguir andando tras este primeiro paso é o suficientemente forte, e ademáis somos capaces de transmiti-lo entusiasmo polo coñecemento libre á cidadanía e a industria, de seguro empezaremos a reduci-la fenda dixital.

O único que boto de menos é a falta de compromiso oficial e público co desenvolvemento da Sociedade da Información do propio Governo galego, empezando polo noso Presidente, o Sr. Touriño.

A informática no ensino

Posted by javi vazquez on May 10, 2006

No diario “El Norte de Castilla”, publícase un interesante artigo de opinión do Decano do Colexio Profesional de Enxeñeiros Informáticos de Castela e León.

No citado artigo, de forma sinxela, refírese a necesidade da asignatura de Informática como obrigatoria no ensino secundario, algo non recollido na LOE (Ley Orgánica de Educación), pero que pode ser lexislado por cada comunidade autónoma.

Na Galiza existen miles de centros de educación secundaria, cadanseu coa súa aula de informática, en algúns (ou moitos) dos casos infrautilizadas ou, simplemente, cos ordenadores todavía metidos en caixas. Esta situación é común tamén en outras comunidades e relativamente lóxica, xa que moitos centros non teñen profesorado formado para utiliza-lo equipamento e sacarlle partido.

Por outra banda, dada a nosa dispersión xeográfica, pode chegar a ser tremendamente custoso, incluso insostible, dar soporte de primer nivel ou solventa-los problemas técnicos cando é necesario o desprazamento, razón de máis para ter profesorado formado e capaz de certo nivel de soporte en cada centro.

Por poñer un exemplo, na Comunidade Valenciana, teñen tomado varias medidas para intentar correxi-la situación de potencial analfabetismo dixital:

  • Creación da distribución educativa LLiurex, basada en GNU/Linux
  • Convenio coas universidades da Comunidade para incluir o sistema Lliurex nos contidos da carreira de Maxisterio
  • Rede de centros de soporte a infraestructura informática dos centros educativos
  • Prototipado de solucións técnicas e de despregamento das aulas educativas
  • Lexislación para a inclusión da asignatura de Informática como obrigatoria no ensino secundario

De tódalas accións, é con seguridade esta última a que incrementa as posibilidades de éxito, xa que garante a presenza de alo menos un docente capacitado para resolve-los problemas máis básicos, e tamén axuda-los seus compañeiros, en cada centro. Un promotor do uso das aulas e sistemas informáticos, con reducción de horas docentes como incentivo e contrapartida lóxica.

Valencia foi a primeira en lexislar para correxir parte do problema. Eu pregúntome, que estamos ou temos pensado facer en Galicia?