JaviVázquez

Hoy mismo he estado leyendo un interesante artículo de Daniel Reina [pdf, 1MB], publicado en la revista de la Universitat Oberta de Catalunya (UOC), sobre los criterios de migración a GNU/Linux en la administración local de la Unión Europea, particularizando los casos antagónicos de Munich y Newham.

De este artículo, con extraordinarias referencias bibliográficas, me gustaría rescatar los cuatro criterios básicos de migración, o los cuatro motivos de mayor peso para que la Administración Pública considere la implantación de software libre. Son los siguientes:

• Independencia. Depender de un solo proveedor de software privativo implica estar sujeto a su política estratégica y comercial en cuanto a precios, actualizaciones o condiciones de soporte. En una situación de cuasi-monopolio, la dependencia es incluso mayor y la capacidad o poder de negociación de la administración es mínimo. El software libre, al ser de libre acceso, elimina esta dependencia permitiendo la entrada de nuevos competidores.
• Coste. Es un factor diferencial debido al elevado coste inicial y de actualización de soluciones privativas licenciadas, en muchos casos incluso cuando se trata de verdaderas commodities, como el sistema operativo o las aplicaciones básicas de ofimática. El software libre elimina el coste inicial y de actualización ligado a la licencia por uso.
• Seguridad. El software privativo descansa su seguridad en la ocultación, lo cual limita o elimina la posibilidad de auditoría por parte del cliente ante posible código maligno oculto. El software libre basa su seguridad en la transparencia, la posibilidad del examen público de funcionalidades y código, lo cual garantiza la confiabilidad en el sofware.
• Transparencia. La información en poder de la administración ha de ser pública y transparente, lo cual no se cumple cuando se encripta con algoritmos y métodos propietarios y cerrados. Aún más, los medios para acceder a esa información deben ser accesibles y transparentes para los ciudadanos. Esto no es posible utilizando software propietario y sí es factible usando software libre. Un ejemplo obvio es la utilización de Microsof Word para almacenar un documento, estando la información codificada en base a un método cerrado y propiedad exclusiva del proveedor; frente a almacenar el mismo documento utilizando OpenOffice, siendo almacenado en un formato abierto y estándar ISO como OpenDocument.

En cuanto a la sociedad de la información, muchos ciudadanos se dan cuenta de los problemas de usar software propietario cada día, cuando se ven obligados a comprar o piratear herramientas de ciertos proveedores, tan sólo para poder acceder a sus propios datos o comunicarse con la Administración. En muchos casos, no saben que existen otras alternativas…
En cuanto a la sociedad del conocimiento, un modelo que descansa en la ocultación del conocimiento y la reinvención de la rueda, el del software propietario, no puede competir, bajo ningún concepto, con otro basado en la compatición del conocimiento, la colaboración y la innovación en base a lo existente. El software libre es el módelo válido para contruír una sociedad libre, sustentanda en la compartición de conocimiento y libre acceso a la información.

Lo importante del concepto de software libre nunca ha sido el software, sino la libertad sobre él y todo lo que ello implica.

Co motivo do Día de Internet e Día das Letras Galegas, ambos o pasado mércores 17 de maio, celebrouse o martes anterior a Xornada de Software Libre no día de Internet, con diversas presentacións e mesas redondas sobor de software libre e universidade.

Na mesma, celebrada na Facultade de Informática da Coruña, participaron as 3 universidades galegas, no que foi a primeira dunha xeira de xornadas a institucionalizar, coa celebración os dous anos seguintes nas outras dúas.

Durante a mesa redonda onde estaban presentes as 3 universidades, Coruña, Santiago e Vigo, falaron das súas experiencias ou iniciativas referidas ó software libre.

A Universidade da Coruña (UDC), explicou polo miúdo as estratexias e accións futuras contidas no Libro Blanco polo Software Libre na UDC. A Universidade de Santiago (USC), expuso o seu plan estratéxico para as TIC, tocando ó relevante ó software libre, tanto para a propia universidade como no referido á difusión da tecnoloxía cara a sociedade e a empresa. A Universidade de Vigo, pola súa banda, explicou algún dos proxectos nos que utilizan software libre, principalmente en e-learning e videoconferencia.

O interesante, realmente, foi á referencia ó convenio firmado entre a UDC e a USC, as cales crearon un consorcio para compartir aplicacións, cunha filosofía basado no desenvolvemento de software libre, o cal facilitará a adhesión ó mesmo de novas universidades.

Unha das primeiras aplicacións a compartir podería ser a que está a ser desenvolvida pola USC en colaboración con nós, Igalia. Isto é, e-Sicus, aplicación de xestión presupuestaria na que seguiremos a traballar os próximos 12 meses. Se todo vai ben e a relación vía consorcio entre as dúas universidades da os seus froitos, e-Sicus podería converterse na primeira aplicación libre e publicada para xestión económica no ámbito universitario.

Na miña opinión, en 6-12 meses esta idea tornarase realidade, a ver se non me trabuco… 🙂

O pasado mércores 10 de maio presentouse en Santiago, no edificio da Xunta en San Caetano, a iniciativa galega polo software libre: mancomun.org

Os responsables de apresentala foron Fernando Blanco, Conselleiro de Industria, e Elena Veiguela, Directora Xeral de Promoción Industrial e da Sociedade da Información. A presencia do Conselleiro, dalgunha forma, mostra o compromiso da Consellería coa promoción do software libre como ferramenta fundamental no avance da sociedade da información en Galicia.

O acto do mércores, non foi máis (nin menos) que o lanzamento público de varias iniciativas nas que levan traballando dende fai meses, tanto Elena como os seus colaboradores, xente do CESGA e das Universidades de Santiago e Coruña principalmente. A presentación sirve de inicio, de comezo oficial dun obxectivo moi lonxano e complicado de acadar: pecha-la fenda dixital co primeiro mundo.

Persoalmente, aínda que non son moi amigo dos actos publicitarios, gustoume a presentación. Encontrei moita xente coñecida e, para moitas das persoas do “raquítico” mundo TIC galego, este lanzamento é unha chamada de atención sobor dunha realidad que deixa así de ser axena. Moita xente abrirá os ollos á existencia dun movemento social polo coñecemento libre ligado a tecnoloxía (o software libre), ben cheo de oportunidades para a nosa sociedade e a nosa industria.

Agora “somentes” temos que difundi-lo coñecemento, primero para incrementa-la consciencia (awareness) da xente sobre a existencia do software libre, despois para facelos partícipes, sempre en prol do seu propio beneficio. Hai moito camiño por andar.

Se a vontade política para seguir andando tras este primeiro paso é o suficientemente forte, e ademáis somos capaces de transmiti-lo entusiasmo polo coñecemento libre á cidadanía e a industria, de seguro empezaremos a reduci-la fenda dixital.

O único que boto de menos é a falta de compromiso oficial e público co desenvolvemento da Sociedade da Información do propio Governo galego, empezando polo noso Presidente, o Sr. Touriño.

No diario “El Norte de Castilla”, publícase un interesante artigo de opinión do Decano do Colexio Profesional de Enxeñeiros Informáticos de Castela e León.

No citado artigo, de forma sinxela, refírese a necesidade da asignatura de Informática como obrigatoria no ensino secundario, algo non recollido na LOE (Ley Orgánica de Educación), pero que pode ser lexislado por cada comunidade autónoma.

Na Galiza existen miles de centros de educación secundaria, cadanseu coa súa aula de informática, en algúns (ou moitos) dos casos infrautilizadas ou, simplemente, cos ordenadores todavía metidos en caixas. Esta situación é común tamén en outras comunidades e relativamente lóxica, xa que moitos centros non teñen profesorado formado para utiliza-lo equipamento e sacarlle partido.

Por outra banda, dada a nosa dispersión xeográfica, pode chegar a ser tremendamente custoso, incluso insostible, dar soporte de primer nivel ou solventa-los problemas técnicos cando é necesario o desprazamento, razón de máis para ter profesorado formado e capaz de certo nivel de soporte en cada centro.

Por poñer un exemplo, na Comunidade Valenciana, teñen tomado varias medidas para intentar correxi-la situación de potencial analfabetismo dixital:

• Creación da distribución educativa LLiurex, basada en GNU/Linux
• Convenio coas universidades da Comunidade para incluir o sistema Lliurex nos contidos da carreira de Maxisterio
• Rede de centros de soporte a infraestructura informática dos centros educativos
• Prototipado de solucións técnicas e de despregamento das aulas educativas
• Lexislación para a inclusión da asignatura de Informática como obrigatoria no ensino secundario

De tódalas accións, é con seguridade esta última a que incrementa as posibilidades de éxito, xa que garante a presenza de alo menos un docente capacitado para resolve-los problemas máis básicos, e tamén axuda-los seus compañeiros, en cada centro. Un promotor do uso das aulas e sistemas informáticos, con reducción de horas docentes como incentivo e contrapartida lóxica.

Valencia foi a primeira en lexislar para correxir parte do problema. Eu pregúntome, que estamos ou temos pensado facer en Galicia?

After a couple of months waiting for the official confirmation, Paco Huertas has phoned me to establish Junta de Extremadura as a new Silver Partner in GUADEC 2006.

The commitment of Junta de Extremadura with Free Software in general and GNOME in particular is well know all around the world, mainly because of project GNU Linex, the very first GNU/Linux distribution, which is based on Debian and GNOME, made from a public administration.

In this way, Junta de Extremadura increments its support to GNOME more indeed, being one of the first occasions when a public administration finance an event like this out of its geographic borders.